Terlebih dagulu, penulis ingin memberi kefahaman mengenai istilah persidangan, mesyuarat dan penggal Parlimen. mengikut Peraturan Mesyuarat 98, Peraturan-peraturan Majlis Dewan Rakyat.
“persidangan”
ertinya ialah tempoh dijalankan persidangan Majlis dengan tidak berhenti-henti
(termasuk masa ditempohkan persidangan) dan termasuklah tempoh Majlis bersidang
sebagai Jawatankuasa;
“mesyuarat”
ertinya persidangan atau persidangan-persidangan Majlis bermula daripada Majlis
bermesyuarat pertama kalinya selepas dipanggil mesyuarat pada bila-bila masa
jua, dan habisnya apabila Majlis ditangguhkan selama lebih daripada empat belas
hari atau dengan tidak ditentukan hari bulan mesyuarat akan datang, atau
setelah tamat sesuatu penggal Parlimen;
“penggal
Parlimen” ertinya ialah persidanganpersidangan Majlis mula daripada permulaan
Majlis bermesyuarat selepas ditubuhkan Majlis atau selepas diberhentikan atau
dibubarkan Parlimen pada bila-bila masa jua; dan habisnya apabila Parlimen
diberhentikan atau dibubarkan dengan tidak diberhentikan terlebih dahulu.
Ringkasnya
persidangan adalah merujuk kepada hari-hari bersidang, mesyuarat pula merujuk
kepada himpunan jumlah hari bersidang seperti Mesyuarat Pertama/ Mesyarat
Kedua, dan penggal Parlimen merujuk kepada beberapa mesyuarat yang dhimpunkan
(biasanya mengikut tahun).
Seterusnya, merujuk
kepada Ulasan: Pastikan sidang khas parlimen bukan gimik politik oleh Fakhrurrazi
Rashid yang dilaporkan oleh Malaysiakini pada 17 Julai 2021, 8:28 am, telah mempersoalkan beberapa perkara. Disini penulis ingin membuat huraian
berdasarkan kefahaman dan pengalaman penulis.
·
Sidang itu hanya menumpukan penerangan daripada pada menteri selama lima
hari.
Berdasarkan pemberitahu Mesyuarat Khas ini hanyalah untuk urusan
mengikut Peraturan Mesyuarat 14(1)(i) iaitu penerangan daripada
Menteri-menteri. Mengikut peraturan dan amalannya, ia hanya penerangan satu hala oleh pihak
Menteri tanpa ada perbahasan bahkan tidak dibenarkan clahan meminta penjelasan.
Tetapi kali ini, Yang di-Pertua Dewan Rakyat membenarkan permohonan Ketua
Majlis (Pedana Menteri) bagi membenarkan ahli-ahli Parlimen memberi pandangan dan minta penjelasan
semasa penerangan tersebut. Walau bagaimanapun, tidak perlu diputuskan, bermakna tiada undian sama ada undian suara atau belahbahagia.
Dengan demikian urusannya hanya penerangan daripada Menteri-menteri mengenai Pelan Pemulihan Negara, tindakan menangani pandemik COVID-19, Program Vaksinasi, pakej-pakej bantuan ekonomi dan pelaksanaan darurat 2021.
·
Adakah ini bermaksud perbahasan dan proses pengundian ke atas Pelan
Pemulihan Negara (PPN), Ordinan Darurat, dan pelaksanaan parlimen hibrid tidak
akan berlaku pada 26 Julai?
Dalam pemberitahu telah
dinyatakan urusan membentangkan
Proklamasi Darurat bertarikh 11 Januari 2021 dan Ordinan-ordinan Darurat
2021 dan juga Proklamasi Darurat (N0. 2) bertarikh 12 Disember 2020 (PRK Parlimen Geruk) dan Proklamasi Darurat (N0. 3) bertarikh 12
Disember 2020 (PRJ DUN Bugaya) dan Ordinan-Ordainan Darurat dibawahnya.
Fasal (3), Perkara 150
Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan:-
“ (3) Proklamasi Darurat dan
apa-apa ordinan yang dimasyhurkan di bawah Fasal (2B) hendaklah dibentangkan di
hadapan kedua-dua Majlis Parlimen
dan, jika tidak terlebih dahulu dibatalkan, hendaklah terhenti berkuat
kuasa jika ketetapan diluluskan oleh kedua-dua Majlis yang mengungkaikan
Proklamasi atau ordinan itu, tetapi tanpa menjejaskan apa-apa jua yang
dilakukan sebelumnya menurut kuasa Proklamasi atau ordinan itu atau tanpa
menjejaskan kuasa Yang di-Pertuan Agong untuk mengeluarkan suatu Proklamasi
baru di bawah Fasal (1) atau memasyhurkan apa-apa ordinan di bawah Fasal (2B)”
Oleh yang demikian, maksud
membentangkan Proklamasi Darurat dan
Ordinan-Ordinan Darurat adalah
meletakkan atas meja Ahli-ahli Mesyuarat (“dibentangkan
di hadapan kedua-dua Majlis Parlimen” / “shall be laid before both Houses of
Parliament”). Dalam hal ini,
tiada perbahasan dan persetujuan keatasnya. Inilah kehendak perundangan yang termaktub
dalam Perlembagaan Persekutuan.
Sekiranya Proklamasi Darurat dan
Ordinan-ordinan Darurat hendak dibahaskan dan diputuskan, maka Kerajaan hendaklah mengemukakan Usul
Kerajaan mengikut Peraturan Mesyuarat 27(3). Sebaliknya, jika usul itu dikemukakan oleh
Ahli Parlimen, kaka ia dikenali sebagai Usul Persendirian yang akan
disenaraikan selepas urusan-urusan Kerajaan dan kemungkinan untuk dibahaskan
adalah amat tipis, dimana Peraturan Mesyuarat 14 memberi keutamaan kepada
urusan keraajan melainkan pihak kerajaan membenarkannya.
Berkaitan pelaksanaan
persidangan Parlimen hibrid pula, walaupun semasa Kenyataan Media Pejabat
Perdana Menteri pada 5 Julai 2021 dinyatakan antara tujuan Mesyuarat Khas
adalah untuk meminda perundangan dan peraturan-peraturan berkaitan persidangan
secara hybrid, tetapi tidak pula disebut dalam pemberitahu oleh Setiausaha
Dewan Rakyat. Ini bermakna pihak
Kerajaan telah membuat keputusan untuk tidak melaksanakan persidangan secara hibrid.
Maka tiada perbahasan dan keputusan akan
dibuat oleh Dewan Rakyat yang bersidang khas pada 26 Julai hingga 2 Ogos 2021.
·
Konsep sidang khas parlimen kali ini dilihat lari dari konsep sebenar
apabila parlimen dijadikan tempat mendengar 'kuliah' menteri tanpa perbahasan
dan proses undian.
Mesyuarat Khas diadakan mengikut Peraturan Mesyuarat 11(3), Peraturan-peraturan
Majlis Mesyuarat Dewan Rakyat yang membolehkan Ketua Majlis atau Timbalan Ketua
Majlis memanggil mesyuarat semasa majlis “dalam tangguhan” iaitu tempoh satu mesyuarat dengan mesyuarat yang berikutnya. Maksudnya apabila persidangan dalam Majlis Mesyuarat Parlimen
ditangguhkan “ sine die “ ( kesuatu tarikh yang tidak ditetapkan) dan sebelum persidangan Majlis Mesyuarat Parlimen berikutnya.
Di peringkat inilah, sekiranya ada keperluan yang mendesak, pihak Ketua Majlis boleh memanggil “mesyuarat semasa majlis dalam tangguhan” yang secara amalannya disebut sebagai “mesyuarat khas”. Walaupun istilah “mesyuarat khas” tidak disebut dalam peraturan
mesyarat, tetapi ia adalah manifestasi dari peraturan mesyuarat.
Dari aspek konsep Mesyuarat
Khas, iai tiada cacatnya, Yang membezakannya
adalah urusan yang ditetapkan oleh Ketua Majlis.
·
Kali terakhir
sidang khas parlimen diadakan ialah pada 26 dan 27 Jan 2016 ketika Kerajaan membawa
usul membahaskan penyertaan Malaysia dalam Perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik
(TPPA) dan diputuskan secara undi belahbahagian.
Oleh kerana
Mesyuarat Khas mengenai TPPA adalah untuk membuat ketetapan dan keputusan, maka
kerajaan mengemukakan usul di bawah Peraturan Mesyuarat 27(3). Usul sedemikian, sememangnya dikehendaki
perbahasan dan perlu diputuskan sama ada secara undian suara atau
belahbahagian.
·
Sidang Khas Parlimen
perlu berbincang untuk meneruskan fungsi jawatankuasa pilihan khas (JPK) bagi
menyiasat dan menyemak dasar-dasar kerajaan sebelum persidangan penuh parlimen
yang akan bermula pada 6 Sept ini.
Mesyuarat Khas
Dewan Rakyat sebenarnya tidak perlu membincangkan bagi membolehkan jawatan
kuasa pilihan khas, kerana Yang di_Pertuan Agong telah memberi perkenan
disamping memanggil Mesyuarat Khas juga
membenarkan jawatankuasa pilihan khas bersidang dan meneryskan fungsinya dalam
tempoh darurat.
Sebagai penutup, ciri-ciri persidangan dalam Mesyuarat Khas ialah
persidangan diadakan semasa Dewan Rakyat dalam tangguhan, pemberitahu dalam
tempoh yang munasabah dan urusanya hanya yang ditetapkan oleh Ketua Majlis
(Perdana Menteri). Bentuk dan kaedah
perjalanan persidangan pula bergantung kepada urusan-urusan yang telah
ditetapkan.
Suatu catatan pencerahan
jua.
Jenderam Hulu,
17 Ogos 2021.
No comments:
Post a Comment