Semasa perbahasan Bajet 2021 di peringkat dasar, beberapa Ahli Parlimen telah membangkitkan isu berkaitan usul undi tidak percaya terhadap Perdana Menteri Ke-8, khususnya Ahli Parlimen Shah Alam yang mempertikaikan kedudukan usul tersebut. Jawapan Kerajaan seperti yang dimuatnaik dalam Portal Parlimen adalah seperti berikut:
“Bagi menentukan sama ada seseorang itu mendapat kepercayaan serta sokongan majoriti ahli Dewan Rakyat untuk menjadi Perdana Menteri, Perlembagaan Persekutuan mahupun Peraturan-Peraturan Majlis Mesyuarat Dewan Rakyat tidak memperuntukkan tatacara yang berhubungan dengannya. Oleh yang demikian, Yang di-Pertuan Agong yang mempunyai kuasa prerogatif berkenaan perkara ini hendaklah memutuskan melalui cara sendiri untuk membuat penentuan. Yang di-Pertuan Agong boleh menentukan apa-apa cara yang sesuai untuk menentukan individu yang pada hemat Yang di-Pertuan Agong mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan Rakyat, termasuklah dengan menerima apa-apa dokumen yang dikemukakan mahupun dengan mendapatkan kenyataan lisan atau bertulis daripada setiap ahli Dewan Rakyat.
Berhubung dengan undi tidak percaya,
perkara tersebut tidak diperuntukkan dalam Perlembagaan Persekutuan. Namun,
Fasal (4) Perkara 43 Perlembagaan Persekutuan menyatakan yang berikut:
“43. (4) Jika
Perdana Menteri tidak lagi mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan Rakyat,
maka Perdana Menteri hendaklah meletakkan jawatan Jemaah Menteri melainkan jika
atas permintaannya Parlimen dibubarkan oleh Yang di-Pertuan Agong.”.
Walaupun Fasal (4) Perkara 43
Perlembagaan Persekutuan memperuntukkan mengenai kedudukan jika
Perdana Menteri tidak lagi mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan Rakyat, Fasal tersebut tidak memperuntukkan tatacara untuk mengemukakan usul undi tidak
percaya terhadap Perdana Menteri. Oleh itu, tatacara tersebut hendaklah
sebagaimana yang diperuntukkan dalam Peraturan-Peraturan Majlis Mesyuarat Dewan Rakyat.
Usul undi tidak percaya terhadap Perdana Menteri
boleh dibawa ke Majlis Mesyuarat
sekiranya teratur dan mematuhi Peraturan Mesyuarat 26(1) dan 27(3) dalam Peraturan-Peraturan Majlis Mesyuarat Dewan Rakyat yang
berhubungan dengan kehendak mengenai pemberitahu usul. Usul undi tidak percaya
juga tertakluk kepada Peraturan Mesyuarat 14 dan 15 dalam Peraturan-Peraturan Majlis Mesyuarat Dewan Rakyat
masing-masing mengenai susunan Aturan Urusan Mesyuarat dan peruntukan bagi
mendahulukan Urusan Kerajaan. Namun, Tuan Yang di-Pertua Dewan Rakyat mempunyai
kuasa dan budi bicara untuk menentukan bila perbahasan usul boleh dibuat dengan
mengambil kira urusan Kerajaan.
Selaras dengan Peraturan Mesyuarat 15(1) Peraturan-peraturan Majlis
Mesyuarat Dewan Rakyat, pada tiap-tiap hari persidangan mesyuarat, urusan
Kerajaan hendaklah didahulukan daripada urusan-urusan lain. Sehubungan itu, urusan-urusan lain termasuk usul
persendirian yang turut terdiri daripada usul tidak percaya hanya akan
dibahaskan selepas semua urusan Kerajaan selesai. Sebanyak 25 usul tidak
percaya telah diterima dan dimasukkan dalam Aturan Urusan Mesyuarat bagi
Mesyuarat Ketiga, Penggal Ketiga Parlimen Keempat Belas.”
Manakala
berkaitan saranan Ahli Parlimen Bagan Datuk supaya Kerajaan memberi keutamaan kepada “Usul Undi Percaya” terhadap
Perdana Menteri, penjelasannya adalah :
“ terdapat
Usul Undi Percaya yang dikemukakan oleh
Ahli Parlimen Pasir Puteh dan Ahli
Parlimen Arau telah disenaraikan dalam Aturan Urusan Mesyuarat Dewan Rakyat
bagi Mesyuarat ini. Usul ini juga
termasuk sebagai usul persendirian.
Ianya juga tertakluk kepada Peraturan 15 (1), Peraturan-peraturan Majlis
Mesyuarat Dewan Rakyat, dimana urusan
Kerajaan hendaklah didahulukan dari urusan-urusan lain.”
Selama ini
dalam penulisan terdahulu, penulis menegaskan bahawa “usul undi tidak percaya”
lazimnya adalah usul persendirian kerana dikemukakan oleh pihak pembangkang.
Usul sedemikian hanya tersenarai dalam Aturan Urusan Mesyuarat sahaja dan tidak
mungkin akan dibahas / diputuskan kerana Peraturan Mesyuarat 15(1), Peraturan-peraturan
Majlis Mesyuarat Dewan Rakyat
menetapkan urusan-uruusan Kerajaan didahulukan melainkan Kerajaan
membenarkan usul persendirian ini didahulukan.
Usul undi tidak percaya ini bukanlah kali pertama, bahkan pernah
dikemukakan kepada Perdana Menteri Ke-6, Dato Seri Najib Razak pada tahun 2015,
dan hanya tersenarai dalam Aturan Urusan Mesyuarat sahaja. Walau sebanyak mana usul ini dikemukakan oleh
Ahli-ahli Parlimen, maka ia akan “duduk diam-diam” dalam Aturan Urusan Mesyuarat
Dewan Rakyat sahaja.
Suatu sorotan
catatan jua....
Bangunan Parlimen, Kuala Lumpur
23 November 2020
No comments:
Post a Comment