Sedia maklum bahawa Perkara 159(3),
Perlembagaan Persekutuan menetapkan bahawa pindaan kepada Perlembagaan
Persekutuan perlu diluluskan dengan undi sebanyak tidak kurang dua pertiga daripa jumlah ahli Majlis Parlimen sama ada di Dewan Rakyat mahupun Dewan Negara. Peruntukan itu seperti berikut:
“(3) Sesuatu Rang Undang-Undang bagi membuat
apa-apa pindaan kepada Perlembagaan (selain pindaan yang dikecualikan daripada
peruntukan Fasal ini) dan sesuatu Rang Undang-Undang bagi membuat apa-apa
pindaan kepada sesuatu undang-undang yang diluluskan di bawah Fasal (4) Perkara
10 tidaklah boleh diluluskan di dalam mana-mana satu Majlis Parlimen melainkan
jika Rang Undang-Undang itu telah disokong pada Bacaan Kali Kedua dan Kali
Ketiga dengan undi sebanyak tidak kurang daripada dua pertiga daripada jumlah
bilangan ahli Majlis Parlimen itu”
Oleh itu, selama ini pindaan Perlembagaan Persekutuan
hanya dibentangkan oleh Kerajaan yang memiliki majoriti dua pertiga. Selepas PRU12 pada tahun 2008 di Majlis
Parlimen Ke-12, apabila BN yang menjadi Kerajaan tidak memiliki majoriti dua pertiga, maka tiada
pindaan Perlembagaan dikemukakan kepada
Majlis Parlimen. Keadaan ini
berterusan juga di Majlis Parlimen
Ke-13, BN yang membentuk Kerajaan selepas PRU 13 juga tidak memilik majoriti
dua pertiga. Walau bagaimanapun, keadaan
sedemikian berubah, pada Majlis Parlimen Ke-14, apabila Pakatan Harapan
memenangi PRU 14 dan membentuk Kerajaan dengan majoriti mudah, telah berani
mengemukakan pindaan Perlembagaan.
Disini
dirumuskan berkaitan cadangan RUU pindaan Perlembagaan Persekutuan ketika majoriti
Kerajaan kurang dua pertiga.:-
i- RUU Perlembagaan (Pindaan) 2019 berkaitan Perjanjian
Malaysia 1963 (MA 1963)
Untuk pertama kalinya, PH mencadangkan RUU Perlembagaan
(Pindaan) 2019 berkaitan Perjanjian Malaysia 1963 (MA 1963). RUU ini adalah untuk meminda fasal 2 Perkara 1
Perlembagaan iaitu memecahkan bahawa Persekutuan mengandungi (a) negeri-negeri
Tanah Melayu, (b) Sabah dan (c) Sarawak. Ini tidak banyak bezanya dengan yang
asal dan pihak pembangkang (BN) khususnya
Ahli-ahli Parlimen dari Sabah dan
Sarawak meminta perkara ini dirundingi
terlebih dahulu dengan Kerajaan Negeri Sabah dan Sarawak dan dinyatakan dengan
jelas persetujuan Perjanjian Malaysia 1963 (MA 1963) dalam pindaan Perlembagaan
ini. Pada 8 April 2019, di Mesyuarat Pertama Penggal Kedua
Parlimen ke-14, RUU ini diputuskan melalui undian wajib di belahbahagian untuk bacaan kali yang kedua,
setuju – 138, tidak setuju – 59 dan tidak hadir – 24. RUU ini tidak dipersetujukan kerana kurang dari 2/3
majoriti (148 undi) seperti ketetapan
Perkara 159 Perlembagaan Persekutuan tersebut.
ii- RUU
Perlembagaan (Pindaan) 2019 berkaitan umur undi 18 tahun dan pendaftaran
automatik
RUU ini adalah meminda perenggan (b) Perkara 47
Perlembagaan Persekutuan untuk menurunkan umur warga negara yang layak menjadi ahli Dewan Rakyat daripada 21
kepada 18 tahun. Juga meminda perenggan (a) Fasal 1 Perkara 119
Perlembagaan Persekutuan untuk menurunkan umur seseorang warga negara yang
layak mengundi daripada 21 kepada 18
tahun.
Pada 16
Julai 2019, di Mesyuarat Kedua Penggal Kedua Parlimen ke-14, keputusan undi belahbahagian ialah 211 Ahli
Parlimen bersetuju, tiada bersetuju – 0 dan tiada yang tidak mengundi. Ini adalah kejayaan PH sebagai Kerajaan berunding dan menerima cadangan
dari pihak pembangkang yang asalnya menolak pindaan ini apabila dibuat bacaan
kali pertama yang asalnya hanya meminda umur layak mengundi sahaja. Kerajaan
menarik balik dokumen RUU itu dan membentangkan semula setelah mengambil kira
pandangan pihak pembangkag iaitu juga dipinda umur layak menjadi ahli Dewan dan
juga pendaftaran secara automatik. Ini
adalah pertama kali dalam sejarah Parlimen Malaysia, Kerajaan yang tiada
majoriti dua pertiga berajaya meminda Perlembagaan.
iii- Rang
Undang-Undang (RUU) Perlembagaan (Pindaan) 2021 berkaitan Perjanjian Malaysia
1963 (MA63)
RUU
ini sekali lagi dikemukakan setelah gagal memperoleh undia dua pertiga pada
tahun 2019. Pada kali ini, ia
dibentangkan oleh Perikatan Nasional (PN) yang mengambil alih pentadbiran
Kerajaan dari PH pada Februari 2020. Ianya
bertujuan mengukuhkan kedudukan Sabah dan Sarawak dalam Persekutuan Malaysia
diluluskan Dewan Rakyat setelah memperoleh sokongan majoriti dua pertiga ahli
Parlimen. RUU ini telah dibuat bacaan kali pertama pada 26 Okotober
2021 di Dewan Rakyat pada Mesyuarat
Kedua, Penggal Keempat Parlimen Ke-14 dan bacaan kedua pada 14 Disember 2021.
Seterusnya
RUU ini dipersetujukan melalui undian wajib
belahbahagian, dimana 200 – setuju, 0- tidak setuju dan 20 tidak hadir. Manakala bacaan kali ketiga pula 199 –
setuju, 0-tidak setuju dan 21 -tidak hadir.
Ini menununjukkan pindaan ini mendapat sokongan penuh pihak pembangkang
khususnya PH dan juga Ahli Parlimen
Sabah dan Sarawak. Ini juga adalah kali
kedua dalam sejarah Parlimen bahawa pindaan Perlembagaan diluluskan
walaupun Kerajaan tidak menguasai majoriti dua pertiga.
iv- RUU perlembagaan (pindaan)(n0.3) 2022
berkaitan peruntukan larangan ahli dewan
rakyat lompat parti diluluskan undian
merentasi parti
RUU ini dibentangkan untuk bacaan kali yag kedua
pada 27 Julai 2022 di Dewan Rakyat pada Mesyuarat Kedua, Penggal Kelima Parlimen
Ke-14 dan dipersetujukan dengan undian Belahbahagian pada 28 Julai 2022, seramai 209
Ahli Parimen bersetuju dan 11 ahli
Parlimen tidak hadir. RUU ini dibuat bacaan kali yang pertama pada
11 April 2022 dan kemudiannya dibawa ke Jawatankuasa Pilihan Khas Bagi
Menimbang RUU tersebut berikutan tafsiran Perlembagaan dan ‘lompat parti’ yang
terlalu luas. Seterusnya
Dewan Negara meluluskan RUU melalui undian belah bahagian 9 Ogos
2022, seramai 52 ahli Dewan Negara bersetuju dan tujuh ahli tidak hadir.
Sokongan padu ini yang
merentasi Ahli Parlimen Kerajaan dan bukan Kerajaan adalah kali yang ketiga berlaku selepas PRU 14.
Disimpulkan bahawa
Perlembagaan Persekutuan mampu di pinda oleh Kerajaan walaupun tidak mempunyai
majoriti dua pertiga di Dewan Rakyat. Ia
hanya dapat dilakukan sekiranya pihak Kerajaan bersikap terbuka mdenerima pandangan
dan kehendak pihak bukan Keranjaan
khususnya pembangkang dan sentiasa berunding cddengan pihak-pihak
berkepentingan sbelum pindaan itu dikemukankan di Maj;is Parlimen. Ini lebih mudah sekiranya wujud persefahaman
antara kedua-dua pihak seperti Mou Persefahaman dan Kestabilan Politik yang
dimeterai pada 13 September 2021. Inilah
anjakan paradigma dan inovasi politik yang perlu diteruskan dimasa hadapan,
demi kelangsungan politik yang matang dan betamadun tinggi.
Semoga PRU 15 menzahirkan
politik matang demi kesejahteraan rakyat dan negara.
Wallahu a’alam, suatu catatan
jua.
Port Dickson, 12 September
2022.
No comments:
Post a Comment